Безумоўна, з такім фарматам чытач-глядач прывязаны да камп’ютара. Але ж аўдыторыя – гэта моладзь, студэнцтва, сярод якога пераважная большасць – карыстальнікі камп’ютара.
Кожны нумар выдання – гэта пэўная тэматыка.“CDMAG. 34. Musicup” прысвечаны беларускай музыцы, “Eco/ aside” – экалагічнаму ладу жыцця, “Celluloid” – моладзеваму DIY-кіно, ролікам і мульцікам. На вокладцы “Celluloid”а чытаем : “Калі твой тата здымаў аматарскія кіношкі на васьмімілімэтровую стужку, яго, напэўна, лічылі самым прасунутым на раёне. … У эпоху newmedia тое, што ты паўсюль ходзіш з лічбавай камерай і здымаеш кіношку, ма(дэ)люеш у 2D і 3D, можа зьдзівіць хіба што 82-гадовую Сьцяпанаўну зь вёскі Малыя Драчкі. “Маладыя, канцэптуальныя і прыкольныя” кіношнікі і аніматары, калі верыць рэкляме лічбавай тэхнікі, літаральна валяюцца пад нагамі” [22; Celluloid]. З гэтай прадмовы да “Celluloid”а можна зрабіць шэраг высноваў.
CDMAG не толькі прагрэсіўны ў дызайне, але ж і закранае з’явы ў беларускім грамадстве самыя найноўшыя. З гэтага тэксту можна зразумець, на якую аўдыторыю разлічана СМІ. Гэта тая моладзь, якая не баіцца новага, творчая альбо з інтарэсам да найсучаснейшай творчасці. Акрамя гэтага, згодна з прыведзеным вышэй тэкстам, можна вызначыць, што ўяўляе пэўны, магчыма, найбольш прагрэсіўны ў некатоых аспектах моладзевы асяродак Беларусі. Маючы доступ да Інтэрнэта і тэхнікі – камп’ютара, лічбавага фотапарата, камеры – яны пішуць графаманскія опусы, а падчас і сапраўдныя літаратурныя творы ў LiveJournal, шмат фатаграфуюць і робяць калажы ў FotoShop’е.
Такім чынам, CDMAG працягвае традыцыі часопіса “Студэнцкая думка”: закранае тыя ж моладзевыя альтэрнатыўныя тэмы, з тым жа слэнгам і англіцызмамі, але ў новым фармаце мультымедыя.
Заключэнне
“Студэнцкая думка” – адно з самых старэйшых моладзевых выданняў Беларусі. У Заходняй Беларусі, а затым падчас Перабудовы часопіс прытрымліваўся выразных нацыянальных пазіцыяў, што было характэрна для таго часу. У перыяд канца 90-х – 2000-х СМІ адыходзіць ад строгай беларускай нацыянальнай накіраванасці. Ён пазіцыяную Беларусь як частку Еўропы, пачынае эксперыментаваць з мовай, вылучаецца альтэрнатыўнымі і неардынарнымі тэмамі. З 2006 года выходзіць у прагрэсіўным фармаце мультымедыя.
“Студэнцкая думка”, уводзячы ў беларускую мову шмат слэнгу і англіцызмаў, робіць мову больш сучаснай і цікавай для моладзі, на думку адных. На думку іншых, засмечвае лексікон.
На дадзены момант CDMAG - самае незвычайнае, але ж немасавае моладзевае выданне Беларусі.
Дадатак 1.
У сацыялагічным даследаванні “Стаўленне студэнтаў г. Мінска да беларускіх моладзевых друкаваных і інтэрнэт (онлайн) СМІ” прынялі ўдзел 88 беларускіх студэнтаў. Большасць рэспандэнтаў (62,2%) на пытанне аб рэгулярным чытанні СМІ не здолелі прыгадаць ніякіх СМІ ці прызналіся ў тым, што нічога рэгулярна не чытаюць. Пад рэгулярнасцю разумелася чытанне прэсы мінімум раз на месяц. Цікава, што сярод адказаў можна ўбачыць толькі адно папяровае дзяржаўнае выданне, якое лічыцца моладзевым і менавіта як на моладзевае выданне з бюджэту краіны ідуць грошы на яго развіццё. Гэта газета "Переходный возраст", якую па выніках аптыння чытае 4,1 %. У спіс таксама трапіла 1 газета, якую згодна з аўдыторыяй можна лічыць моладзевым выданнем. Гэта “Виртуальныя радости", якія чытаюцца 2,4 % рэспандэнтаў. Такім чынам, толькі 6,9 % аўдыторыі рэгулярна чытае папяровыя моладзевыя выданні. Гэта жахлівы адсотак кажа аб адсутнасці ў нашай краіне якога больш-менш уплывовага моладзевага СМІ.
Таксама рэспандэнты мелі магчымасць назваць інтэрнэт СМІ, якімі яны рэгульрна карыстаюцца. Іх агульны працэнт большы, чым у друкаваных СМІ (27.4 % супраць 10,4 %). Але інтэрнэт-СМІ, якія пазыцыянуюць сябе як моладзевыя, усё роўна чытаюць мала (6,9 %). Пераможца тут партал generation.by, які чытаюць столькі ж, колькі і "Переходный возраст" (4,1 %.).
Цікавым з’яўляецца факт наяўнасці ў адказах выданняў, якія маюць шырэйшую, чым проста моладзь, аўдыторыю. Некаторыі з іх абсалютна не разлічваюць на студэнцтва, што адлюстроўваецца і на іх рэкламнай палітыке. І дарэмна. Бо 14.9 % мінскіх студэнтаў лічыць навінны партал Tut.by моладзевымі. Да таго ж, гэта самы папулярны беларускі інтэрнэт рэсурс.
Дадатак 2.
Некаторыя выбітныя журналісты “Студэнцкай думкі”
1924 – 1935 гг.
Шкілёнак Мікалай
Дзеяч беларускага нацыянальна-дэмакратычнага Адраджэння.
Юрыст, публіцыст Заходняй Беларусі, намеснік старшыні БЦР.
У 1946 годзе быў схоплены "смершам" у Польшчы і расстраляны.
Станкевіч Станіслаў
Беларускі грамадска-культурны дзеяч, паэт, выдавец.Актыўна дзейнічаў у заходнебеларускім руху. У 1926 годзе адкрыў уласную беларускую кнігарню ў Вільні, якая дзейнічала да вайны. Удзельнічаў у выданні беларускага адрыўнога календара, беларускіх кніг. Восенню 1945 году рэпрэсаваны савецкімі ўладамі і высланы ў канцлагер у Пермскую вобласць. На радзіму вярнуўся ў 1954 годзе. Выйшлі зборнікі ягоных вершаў “Сьмех ня грэх” (Вільня, 1926) і “З майго ваконца” (Вільня, 1928). Пра яго жыццёвы лёс выйшла ў 2000 годзе ў Вільні кніжка ягонай дачкі Мар'яны Русак “Лявонава доля”.
Шутовіч Янка
Рэдагаваў пэрыёдыкі “Студэнцкая думка” і “Шлях моладзі”, выдаваў часопіс “Калосьсе”. Займаў пасаду дырэктара Віленскага беларускага музею. Калі, у 1941 годзе, над найкаштоўнейшымі экспанатамі навісла пагроза вывазу ў Нямеччыну, яму ўдалося перахаваць іх у сутарэнні касцёлу святога Міхала пад апекай ксяндза Адама Станкевіча.
Перабудова
“Гуркоў Алесь (11.08.1965 Менск), адзін з актыўных удзельнікаў незалежнага выдавецкага і моладзевага рухаў у другой палове 1980-х.
Арганізатар і кіраўнік нефармальнае моладзевае суполкі «Сьвітанак» Беларускага тэхналягічнага інстытуту, выдавец і рэдактар газэты «Студэнцкая думка» (1988-1989), адзін з заснавальнікаў і выдаўцоў газэты «Свабода» (1990). Браў актыўны ўдзел у акцыях беларускага моладзевага руху, арганізацыі «Мартыралёг Беларусі» і БНФ «Адраджэньне», дапамагаў іншым суполкам наладзіць выпуск самвыдату. Сябра БНФ ад 1988. Падчас вучобы быў пад спагнаньнямі з боку адміністрацыі інстытуту, выклікаўся ў пракуратуру для «субяседваньня». Пасьля 1991 адышоў ад палітычнай дзейнасьці”. [31;153671.html]
“ Трусаў Алег (07.08.1954, Мсьціслаў), гісторык, археоляг, палітычны дзеяч Беларусі, адзін з заснавальнікаў Беларускага Народнага Фронту (1989) і адроджанай Беларускай Сацыял-Дэмакратычнай Грамады (1991, 1998). У 1989 Т. быў адным з заснавальнікаў Таварыства Беларускай Мовы (з чэрвеня 1997 - першы намесьнік старшыні Рэспубліканскай рады ТБМ). Т. - аўтар больш 150 навуковых публікацыяў, сярод якіх некалькі манаграфіяў.
Акрамя палітычнай і навуковай дзейнасьці, Т. актыўна ўдзельнічае ў грамадзкім жыцьці Беларусі: узначальвае таварыства «Беларусь-Гішпанія», з 1999 - старшыня Рэспубліканскай рады ТБМ, доўгі час быў сябрам Рады Згуртаваньня Беларусаў Сьвету «Бацькаўшчына». Уваходзіць у склад рэдкалегіяў газэты «Наша Слова» і часопісу «Беларуская Мінуўшчына» ”. [31;153715.html]
“Вітушка Сяргей (Сяржук Дзінь-Дзілевіч; 1965, мяст. Чысьць Маладэчанскага р-ну Менскай вобл.), адзін зь лідараў беларускага дэмакратычнага руху моладзі напрыканцы 1980-х.
З 1986 - актывіст клюбу «Талака», з 1987 - нязьменны старшыня клюбу «Талака», каардынатар Канфэдэрацыі беларускіх суполак. З 1988 - у БНФ. Стала займаўся каардынацыяй і арганізацыяй моладзевага руху, кіраваў правядзеньнем шматлікіх акцыяў, у прыватнасьці - мітынгам на Верхнім горадзе ў Менску зімою 1987 супраць будаўніцтва мэтрапалітэна пад гістарычным цэнтрам гораду, Вальным Соймам беларускіх суполак зімою 1988, экалягічных маршаў па Прыпяці і Дзьвіне. Як кіраўнік клюбу «Талака», рэгулярна ладзіў масавыя мерапрыемствы, найперш - фальклёрныя моладзевыя сьвяты (Купальле, Каляды, Гуканьне Вясны), талокі наТраецкім прадмесьці, Верхнім горадзе ў Менску. Уваходзіў у ініцыятыўную групу Аргкамітэту БНФ, браў удзел у Першым зьездзе БНФ у Вільні.
Актор самадзейнага тэатру «Золак»; найбольш значная роля - Васіль Вецер («Маці ўрагану» паводле п'есы Ў.Караткевіча). Аўтар шэрагу публікацыяў па праблемах моладзевага руху, аховы помнікаў краязнаўства («Мастацтва Беларусі», «ЛіМ», «Голас Радзімы», «Чырвоная Змена», «Навіны БНФ», «Брук»).
Знаходзіўся пад адміністратыўнымі пакараньнямі, тэндэнцыйна крытыкаваўся ў камуністычным друку («Политический собеседник», «Вечерний Минск», «Советская Белоруссия», «Звязда») за палітычную й культурніцкую дзейнасьць.
З 1991 стала жыве ў Вільні, працуе настаўнікам у беларускай гімназіі (СШ № 64)”. [ 31;153666.html ]
З 1998 па нашы дні
Марыйка Мартысевіч
Перакладчыца, журналістка, пісьменніца. Аўтарка мастацкай кніжкі “Цмокі лятуць на нераст”
Вітаўт Мартыненка
Музычны крытык, аўтар ( разам з Анатолем Мельгуём) кнігі музычных рэцэнзій “222 альбомы беларускага року”.
Спіс літаратуры
Перыядычныя выданні
1.Студэнцкая думка. №1 – 1924
2.Студэнцкая думка. №1(2) – 5 (6) – 1925
3.Студэнцкая думка. №1(7) – 1926
4.Студэнцкая думка. №1(8) – 3(10) – 1928
5.Студэнцкая думка. №1(11) – 1929
6.Студэнцкая думка. №1(12) – 1930
7.Студэнцкая думка. №3(14) – 1930
8.Студэнцкая думка. №1(15) – 1935
9.Студэнцкая думка. №1 – 1988
10.Студэнцкая думка. №2 -10 – 1989
11.Студэнцкая думка. №2-6 – 1990
12.Студэнцкая думка. №1 – 1992
13.Студэнцкая думка. №1 - 3 – 1998
14.Студэнцкая думка. № 2 – 1999
15.Студэнцкая думка. №1 -4 – 2000
16.Студэнцкая думка. №5 – 2001
17.Студэнцкая думка. №6 - 2002
18.Студэнцкая думка. №1 - 2003
19. Студэнцкая думка. №4 – 2004
20.Студэнцкая думка №3 - 2005
21.CDMAG. 34. Musicup
22.CDMAG. Celluloid
23.CDMAG. Eco/ aside
Навуковая літаратура
24. Дапаможнік па гісторыі Беларусі для паступаючых у вышэйшыя навучальныя ўстановы. / Пад рэдакцыяй А.Г. Каханоўскага, Ю.Л. Казакова, У.А. Сосны, П.А. Лойкі, В.І. Менькоўскага. Мн.: НКФЭкаперспектыва”, 1995
24. Найдзюк, Я. , Касяк, І. Беларусь учора і сяньня. Мн.: “Навука і тэхніка”,1993
Публіцыстыка
25. Севярынец, П. Пакаленьне маладога фронту. Мн., 2004
Інтэрнэт-рэсурсы
26. www. bel.ehu.lt
27. www.dzedzich.org
28.www.library.cjes.ru
29.www.mi.by
30.www.nn.by
31.www.slounik.org
32.www.pakutniki.narod.ru
[1]Вынікі сацыялагічнага даслядавання гл. у дадатку 1
[2]Амаль усе нумары “Студэнцкай Думкі” гэтага перыяду друкаваліся на машынцы, таму замест “і” выкарыстоўвалася лічба “1” альбо “І”