Аб'ектыўныя гістарычныя і эканамічныя перадумовы паспрыялі таму, што найбольш развітымі застаюцца эканамічныя сувязі Беларусі з краінамі СНД, асабліва з Расіяй. У той жа час значная ўвага надаецца павышэнню канкурэнтназдольнасці беларускай прадукцыі і яе пранікненню на рынкі краін Захаду.
II. Статыстыка
Паказчыкі сацыяльна-эканамічнага развіцця па Мінсельгасхарчу за 2006 год
Назва паказчыка | Тэмп росту да 2005 года, % |
Прадукцыя сельскай гаспадаркі ўсіх катэгорый гаспадарак | 106,1 |
у тым ліку ў сельскагаспадарчых арганізацыях (уключаючы сялянскія (фермерскія гаспадаркі) | 109 |
Прадукцыя прамысловасці ў супастаўных цэнах | 113,5 |
Прадукцыя прамысловасці з улікам індэкса фізічнага аб’ёму | 113,4 |
Вытворчасць спажывецкіх тавараў | 114,5 |
Экспарт тавараў (у фактычных цэнах, з разліку ў доларах ЗША) | 133,7 |
Імпарт тавараў (у фактычных цэнах, з разліку ў доларах ЗША) | 176 |
Прыцягненне інвестыцый у асноўны капітал (па прадпрыемствах рэспубліканскай уласнасці) | 134,7 |
Суадносіны запасаў гатовай прадукцыі і сярэднямесячнага аб’ёму вытворчасці | 36,3 |
Зніжэнне ўзроўню матэрыялаёмістасці прадукцыі ў прамысловасці | -0,5 |
Узровень рэнтабельнасці рэалізаванай прадукцыі ў прамысловасці | 4,1 |
Доля сертыфікаванай прадукцыі ў агульным аб’ёме прамысловай вытворчасці | 63 |
Удзельная вага новай прадукцыі ў аб’ёме прамысловай вытворчасці | 8,2 |
Паказчык па энергазберажэнню | -5,5 |
III. Важнейшыя інвестыцыйныя праекты
У адпаведнасці з пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 16 лютага 2006 г. № 215 «Аб інвестыцыйнай дзейнасці ў Рэспубліцы Беларусь у 2006 годзе» ў пералік важнейшых інвестыцыйных праектаў, прадугледжаных да рэалізацыі ў 2006 годзе, увключаны два інвестыцыйныя праекты Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання: «Арганізацыя вытворчасці лакіравання і літаграфіі бляхі на РУВП «Бярозатара» з аб’ёмам крэдытных рэсурсаў 10 млн. рублёў і «Мадэрнізацыя тэхналагічнага абсталявання хлебазавода № 4 РУВПХП «Гомельхлебпрам» з аб’ёмам інвестыцый 3,3 млн. рублёў, у тым ліку 2,7 млн. рублёў - крэдыт банка і 0,6 млн. рублёў – уласныя сродкі арганізацыі.
Інвестыцыйны праект «Вытворчасць лакіравання і літаграфіі бляхі на РУВП «Бярозатара»
На 1 студзеня 2007 г. на аплату абсталявання і агульнабудаўнічыя работы з рэспубліканскага фонду падтрымкі вытворцаў сельскагаспадарчай прадукцыі, прадуктаў харчавання і аграрнай навукі выдзелена 10973 млн. рублей, атрыманы крэдыт ААТ «Белаграпрамбанк» у суме 5530 млн. рублёў.
Інвестыцыйны праект «Мадэрнізацыя тэхналагічнага абсталявання хлебазавода № 4 РУВПХП «Гомельхлебпрам»
Па стану на 1 студзеня 2007 г. асвоена 3300 млн. рублёў, у тым ліку 600 млн. рублёў – уласныя сродкі арганізацыі і 2700 млн. рублёў - крэдытныя рэсурсы банка.
Рэалізацыя Дзяржаўнай інвестыцыйнай праграмы на 2006 год
На фінансаванне Дзяржаўнай інвестыцыйнай праграмы 2006 года, зацверджанай Указамі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 12 снежня 2006 г. № 588 і ад 19 мая 2006 г. № 332, з рэспубліканскага бюджэту прадугледжана накіраваць 69784,4 млн. рублёў. За 2006 год выдзелена 69574,6 млн. рублёў (у тым ліку 1299,3 млн. рублёў сродкаў зарэгістравана да аплаты), або 99,7 % да плана.
Па Дзяржаўнай праграме «Захаванне і выкарыстанне меліярацыйных зямель на 2006-2010 гады» ў 2006 годзе на выкананне мерапрыемстваў па рэканструкцыі і аднаўленню меліярацыйных сістэм прадугледжана выдзеліць 38000 млн. рублёў. За 2006 год з рэспубліканскага бюджэту выдзелена 37913 млн. рублёў,або 99,8 % да плана. Уведзена ў эксплуатацыю 88 аб’ектаў меліярацыі, 14,132 тыс. га асушаных зямель пры даведзеным плане, адпаведна, 76 і 14 тыс. га.
Па Рэспубліканскай праграме «Інжынерныя водагаспадарчыя мерапрыемствы па абароне населеных месц і сельскагаспадарчых угоддзяў ад паводкаў у найбольш паводканебяспечных раёнах Палесся на 2005-2010 гады» ў 2006 годзе прадугледжана выдзеліць 10000 млн. рублёў. За 2006 год з рэспубліканскага бюджэту выдзелена 9720,4 млн. рублёў, або 98,8 % да плана. Уведзена ў эксплуатацыю 5 аб’ектаў, 2 помпавыя станцыі, 35,6 км дамб, 86,7 км каналаў пры плане ўводу 3 аб’ектаў, 60,06 км дамб, 36 км каналаў.
Падпраграма «Дзіцячае харчванне» Прэзідэнцкай праграмы «Дзеці Беларусі» на 2006-2010 гады зацверждана Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 19 мая 2006 г. № 318. У 2006 годзе ў адпведнасці з падпраграмай прадугледжана ўсяго 20060,4 млн. рублёў, у тым ліку 1393,4 млн. рублёў з рэспубліканскага бюджэту і 18667 млн. рублёў з рэзервовага фонду Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. За 2006 год прафінансавана 23039,6 млн. рублёў або 114,9 % да плана, у тым ліку з рэспубліканскага бюджэту выдзелена 1393,4 млн. рублёў, або 100 % да плана, з рэзервовага фонду Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь выдзелена 18384,8 млн. рублёў або 98,5 % ад плана, выдзелена сродкаў мясцовага бюджэту 476,8 млн. рублёў, атрымана крэдытаў банка 1313,1 млн. рублёў, выкарыстана ўласных сродкаў 1371,5 млн. рублёў.
Па іншых важнейшых будоўлях і аб’ектах план фінансавання на 2006 год складае 20391 млн. рублёў. З рэспубліканскага бюджэту выдзелена 100 % сродкаў ад гадавога плана фінансавання.
Асабліва важныя аб’екты, якія знаходзяцца на кантролі ў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь
• Пашырэнне УП “Віцебская біяфабрыка”
• Рэканструкцыя РУВП «Бярозатара»
1.Будаўніцтва цэха лакіравання і літаграфіі бляхі.
2. Цэх упакоўкі з ламініраванай і фальгаміраванай паперы для харчовых прадуктаў.
• РСУП «СГЦ «Задняпроўскі» Аршанскага раёна Будаўніцтва свінагадоўчай племянной фермы на 250 асноўных свінаматак.
• ААТ «Птушкафабрыка імя Н.М. Крупскай».
1. Будаўніцтва малочна-таварнай фермы ў в. Селішча.
2. Будаўніцтва зернесушыльнага комплексу.
IV. Аналіз
Насельніцтва: 9.71 млн чалавек
Прамысловасць / ВУП: 27.6%
Сельская гаспадарка / ВУП: 7.5%
Інвестыцыі / ВУП: 24.3%
Экспарт: Расія 35%, ЕЗ 46%
Імпарт: Расія 59%, ЕЗ 22%
· Скарачаецца выпуск прадукцыі ў харчовай прамысловасці
· Былі заключаныя пагадненні пра здабычу нафты за мяжой
· Было заключанае беларуска-расійскае пагадненне ў сферы знешняга гандлю
· НББ абмяжоўвае прапанову грошай
· Доля дзяржавы і НББ у Белзнешэканамбанку будзе прададзеная расійскаму Знешэканамбанку
Палітыка: пошук новых знешнепалітычных партнераў
У сакавіку ў Мінску прайшоў семінар у межах еўрапейскай палітыкі добрасуседства, арганізаваны сумесна беларускім парламентам і Парламенцкай асамблеяй АБСЕ. На семінары абмяркоўваліся магчымасці развіцця супрацы паміж ЕЗ і Беларуссю. Аднак на дадзены момант заўважны прагрэс ў двухбаковых стасунках дасягнуты не быў: напрыканцы сакавіка ЕЗ падоўжыў санкцыі ў стасунках да Беларусі, якія забараняюць 36 высокапастаўленым беларускім чыноўнікам наведваць краіны-сябры ЕЗ.
У сакавіку прайшоў шэраг візітаў афіцыйных беларускіх дэлегацыяў у замежныя краіны. Дэлегацыя на чале з А. Лукашэнка наведала ААЭ, на чале з прэмьер-міністрам С. Сідорскім – Азербайджан, а дэлегацыя на чале з намеснікам кіраўніка адміністрацыі прэзыдэнта В. Шэйманам – Венесуэлу. На дадзеных сустрэчах абмяркоўваліся магчымасці супрацы ў галіне нафтаперапрацоўкі, знешнегандлёвай і інвестыцыйнай супрацы. Такім чынам, беларускія ўлады працягваюць пошук новых партнераў, альтэрнатыўных Расіі і ЕЗ, у мэтах павышэння знешняй канкурэнтаздольнасці беларускай эканомікі.
Рэальны сектар: спад у харчовай прамысловасці
У студзені-лютым тэмпы росту ВУП знізіліся да 9% г/г. Асноўнай прычынай запавольвання росту стала пагаршэнне сітуацыі ў прамысловасці, дзе тэпмы росту знізіліся да 6.9% г/г. Спад назіраецца ў электраэнергетыцы (у выніку цёплай зімы), паліўнай прамысловасці (у выніку нявырашанасці праблемаў з пастаўкамі нафты), а таксама ў харчовай прамысловасці. Выпуск ў дадзенай галіне скарачаўся за кошт рэзкага падзення вытворчасці цукру – на 56.7% г/г у студзені-лютым, абумоўленага скарачэннем яго экспарту ў Расію.
Фактычна, рост у прамысловасці працягваўся толькі за кошт галінаў, што працуюць на тыя сегменты ўнутранага рынку, у якіх назіраецца рост. Высокія тэмпы росту назіраліся ў прамысловасці будматэрыялаў (у выніку хуткага росту інвестыцыяў), а таксама ў асобных галінах машынабудавання, што выпускаюць тавары, імпарт якіх спрабуе абмежаваць беларускі ўрад. Спад у харчовай і паліўнай прамысловасці ў пачатку 2007 г. прадэманстраваў высокую адчувальнасць беларускай эканомікі да знешнегандлёвых шокаў. Таму без вырашэння праблемаў у знешнім гандлі магчымасці для эканомічнага росту будуць абмежаванымі.
Унёсак у прырост прамысловай вытворчасці ў студзені-лютым 2007 г.
тэмп прыросту | унёсак у прырост | |
Электраэнергетыка | -6.7 | -0.7 |
Паліўная | -1.6 | -0.3 |
Чорная металургія | 7.6 | 0.4 |
Хімічная і нафтахімічная | 9.2 | 1.1 |
Машынабудаванне і металаапрацоўка | 14.1 | 3.0 |
Дрэваапрацоўка | 4.9 | 0.2 |
Будаўнічых матэрыялаў | 21.6 | 0.6 |
Лёгкая | 7.4 | 0.3 |
Харчовая | -4.7 | -0.7 |
Іншыя | 28.5 | 3.0 |
Прамысловасць, усяго | 6.9 | 6.9 |
Заўвага. Тэмп прыросту – % г/г; унёсак у прырост – адсоткавых пунктаў.
Крыніца: разлікі па дадзеных Міністэрства статыстыкі і аналізу.
Структурныя тэндэнцыі: заключэнне пагадненняў аб здабычы Беларуссю нафты за мяжой
Энергетыка. Па выніках перамоваў прэмьер-міністраў Азербайджану і Беларусі было дасягнутае пагадненне аб дазволе на здабычу нафты ў Азербайджане для Беларуснафты. Адначасова, дзяржаўная нафтавая кампанія Азербайджану дапушчаная ў якасці аператара на беларускі рынак. Яна будзе пастаўляць нафту для перапрацоўкі ў Беларусі і наступнай рэалізацыі на экспарт. Па выніках візіту ў Венесуэлу было дасягнутае пагадненне аб стварэнні беларуска-венесуэльскага СП, якое будзе займацца прамысловай распрацоўкай радовішчаў нафты, прапанаваных Венесуэлай Беларусі. Плануецца, што гэтае прадпрыемства будзе здабываць да 10 млн т. нафты ў год. Дадзеныя пагадненні скіраваныя на стварэнне ўмоваў для дыверсіфікацыі паставак нафты на беларускія нафтаперапрацоўчыя прадпрыемствы і павышэнне іх рэнтабельнасці. Аднак у выніку высокіх транспартных выдаткаў эканамічная эфектыўнасць дадзеных праектаў выклікае сумневы.